Ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics là gì? Có khó không?

Trong thời đại thương mại điện tử và toàn cầu hóa, hàng triệu đơn hàng được vận chuyển mỗi ngày từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng. Đằng sau quá trình đó là cả một hệ thống phức tạp gọi là chuỗi cung ứng – nơi ngành logistics đóng vai trò “xương sống”.

Vậy ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics là gì, công việc cụ thể ra sao, có khó như nhiều người vẫn nghĩ không và cơ hội việc làm thế nào? Trong bài viết này Bamboo School sẽ giúp bạn hiểu rõ định nghĩa, nội dung học, kỹ năng cần có và triển vọng nghề nghiệp để bạn dễ dàng quyết định có nên theo học ngành này hay không.

Ngành Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Logistics Là Gì?

Ngành quản lý chuỗi cung ứng (Supply Chain Management – SCM) là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều phối và kiểm soát toàn bộ luồng hàng hóa, dịch vụ và thông tin từ giai đoạn đầu – nguyên liệu thô – đến khi sản phẩm đến tay khách hàng cuối cùng.

Chuỗi cung ứng bao gồm nhiều mắt xích liên kết chặt chẽ:

• Mua hàng (Procurement): Tìm kiếm, lựa chọn và đàm phán với nhà cung cấp nguyên liệu.
• Sản xuất (Production): Tổ chức sản xuất theo kế hoạch, đảm bảo chất lượng và tối ưu chi phí.
• Kho bãi (Warehouse): Lưu trữ nguyên vật liệu và thành phẩm an toàn, kiểm soát tồn kho.
• Vận tải (Transportation): Vận chuyển hàng hóa giữa các điểm trong chuỗi cung ứng.
• Phân phối (Distribution): Đưa sản phẩm đến nhà bán lẻ hoặc trực tiếp đến khách hàng đúng thời điểm.

Logistics là một phần trong chuỗi cung ứng, tập trung vào lưu trữ và vận chuyển, trong khi quản lý chuỗi cung ứng có phạm vi rộng hơn, bao gồm cả chiến lược, hoạch định và phối hợp giữa các bộ phận trong doanh nghiệp.

Logistics Và Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Khác Gì Nhau?

Vai Trò Của Ngành Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Logistics

Logistics đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hàng hóa lưu thông thông suốt, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Supply Chain Management có phạm vi rộng hơn, giúp doanh nghiệp quản lý toàn bộ chuỗi cung ứng từ khâu đầu đến khâu cuối, giảm rủi ro thiếu hàng hoặc tồn kho quá mức. Đây là yếu tố quan trọng để tạo lợi thế cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh thương mại điện tử và toàn cầu hóa.

Tại Việt Nam, ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao. Điều này mở ra nhiều cơ hội việc làm cho sinh viên theo học logistics và quản lý chuỗi cung ứng.

Ngành Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Logistics Học Gì?

Các Môn Cơ Sở

Sinh viên năm đầu sẽ bắt đầu với các môn học nền tảng về kinh tế và quản trị. Đây là kiến thức giúp hiểu cách doanh nghiệp vận hành và thị trường hoạt động.

• Kinh tế vi mô, vĩ mô: Nắm vững quy luật cung cầu, cách các yếu tố kinh tế ảnh hưởng đến giá cả và sản xuất.
• Nguyên lý quản trị kinh doanh: Hiểu cách tổ chức bộ máy doanh nghiệp, phân bổ nguồn lực, ra quyết định.
• Marketing căn bản: Học cách phân tích thị trường, xây dựng chiến lược phân phối hàng hóa.
• Kế toán tài chính: Hiểu cách ghi nhận, phân tích chi phí vận hành và tối ưu lợi nhuận.

Các Môn Chuyên Ngành

Từ năm 2 trở đi, sinh viên học sâu vào lĩnh vực logistics và chuỗi cung ứng.

• Quản lý kho bãi và tồn kho: Cách sắp xếp, bảo quản, tối ưu diện tích kho để giảm chi phí lưu trữ.
• Quản trị vận tải & logistics quốc tế: Nghiên cứu các phương thức vận chuyển đường biển, đường hàng không, đường bộ; học về Incoterms và chứng từ xuất nhập khẩu.
• Quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu: Cách phối hợp giữa nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà bán lẻ để tối ưu thời gian giao hàng.
• Hoạch định nhu cầu (Demand Planning): Dự báo nhu cầu, lập kế hoạch sản xuất và phân phối phù hợp với thị trường.
• Quản trị rủi ro chuỗi cung ứng: Xác định các rủi ro về vận tải, nguồn hàng, chính sách; đề xuất biện pháp giảm thiểu.
• Ứng dụng ERP, SAP, Oracle: Làm quen với hệ thống quản lý doanh nghiệp, học cách nhập liệu và phân tích dữ liệu trong phần mềm chuyên dụng.

Kỹ Năng Mềm Và Công Cụ Hỗ Trợ

Ngoài kiến thức chuyên ngành, sinh viên cần thành thạo các kỹ năng hỗ trợ để làm việc hiệu quả.

• Tin học văn phòng nâng cao: Thành thạo Excel, Power Query, Power BI để xử lý dữ liệu và báo cáo.
• Ngoại ngữ chuyên ngành: Tiếng Anh logistics, thuật ngữ Incoterms, giao tiếp trong môi trường quốc tế.
• Kỹ năng mềm: Làm việc nhóm, quản lý thời gian, phân tích và giải quyết vấn đề. Đây là kỹ năng thiết yếu khi phối hợp với nhiều bộ phận trong chuỗi cung ứng.

Học Ngành Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Logistics Có Khó Không?

Kiến Thức Đa Ngành

Sinh viên học ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics phải học nhiều môn liên quan: tài chính doanh nghiệp, luật thương mại quốc tế, kỹ thuật vận tải, quản lý kho bãi, tối ưu chuỗi cung ứng. Đây là sự kết hợp giữa kinh tế, quản trị và kỹ thuật, nên cần đầu tư thời gian tự học nghiêm túc.

Ngoại Ngữ Là Yêu Cầu Bắt Buộc

Tài liệu, chứng từ logistics và Incoterms phần lớn bằng tiếng Anh. Người học cần đọc hiểu nhanh, viết email, hợp đồng, báo cáo. Đây là rào cản lớn nếu sinh viên yếu ngoại ngữ.

Áp Lực Thực Tế Cao

Logistics là ngành vận hành 24/7. Trong thực tế, một sai sót nhỏ có thể khiến đơn hàng trễ, gây thiệt hại cho doanh nghiệp. Sinh viên phải rèn tính kỷ luật và khả năng xử lý áp lực trước khi ra trường.

Cách Vượt Qua Khó Khăn Khi Học Logistics

• Tham gia thực tập sớm: Hãy chủ động tìm cơ hội thực tập từ năm hai, tham gia kho bãi, phòng chứng từ hoặc bộ phận điều phối vận tải. Trải nghiệm thực tế giúp hiểu sâu bài học và rèn kỹ năng xử lý tình huống.
• Sử dụng công nghệ hỗ trợ: Sinh viên nên học thêm phần mềm ERP, Power BI, Tableau để phân tích dữ liệu và tối ưu quy trình. Việc thành thạo công nghệ giúp bạn có lợi thế cạnh tranh khi xin việc.
• Rèn ngoại ngữ liên tục: Đặt mục tiêu thi chứng chỉ TOEIC 650+ hoặc IELTS 5.5 trở lên trong thời gian học. Kỹ năng ngoại ngữ tốt sẽ giúp bạn tự tin khi giao tiếp với khách hàng, nhà cung cấp quốc tế.

Ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics đòi hỏi người học vừa có kiến thức rộng, vừa có khả năng ứng dụng thực tế. Khó khăn là có thật, nhưng hoàn toàn có thể vượt qua nếu bạn chủ động học tập, rèn ngoại ngữ và thực hành sớm.

Cơ Hội Việc Làm Ngành Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Logistics

Các Vị Trí Phổ Biến

• Nhân viên xuất nhập khẩu (Import – Export Officer): Phụ trách chuẩn bị chứng từ, khai báo hải quan, theo dõi lịch tàu, xử lý thủ tục thông quan. Đây là vị trí phổ biến nhất cho sinh viên mới ra trường.
• Chuyên viên quản lý kho (Warehouse Officer): Giám sát hoạt động nhập – xuất – tồn kho, đảm bảo hàng hóa được sắp xếp hợp lý và kiểm soát tồn kho chính xác.
• Chuyên viên thu mua quốc tế (Purchasing Officer): Tìm kiếm nhà cung cấp, đàm phán hợp đồng, đặt hàng nguyên vật liệu hoặc thành phẩm từ nước ngoài, theo dõi tiến độ giao hàng.
• Supply Chain Analyst: Phân tích dữ liệu chuỗi cung ứng, dự báo nhu cầu, tối ưu chi phí vận chuyển và tồn kho. Đây là vị trí đòi hỏi khả năng phân tích và sử dụng phần mềm chuyên dụng.
• Demand Planner: Lập kế hoạch sản xuất và mua hàng dựa trên dự báo nhu cầu thị trường, giúp doanh nghiệp tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu hàng.
• Quản lý chuỗi cung ứng (Supply Chain Manager): Điều phối toàn bộ chuỗi cung ứng, từ khâu mua hàng, sản xuất, lưu kho đến phân phối. Vị trí này yêu cầu nhiều năm kinh nghiệm và kỹ năng lãnh đạo.

Mức Lương Trung Bình

Mức lương có thể thay đổi tùy thuộc vào kinh nghiệm, kỹ năng ngoại ngữ và quy mô doanh nghiệp. Các vị trí phân tích và quản lý thường nhận lương cao hơn do yêu cầu kỹ năng chuyên môn sâu và khả năng ra quyết định chiến lược.

Có Nên Chọn Ngành Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Logistics?

Ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics là một trong những ngành hot nhất hiện nay nhờ thương mại điện tử và nhu cầu vận chuyển toàn cầu tăng mạnh. Đây là một trong những ngành có nhu cầu nhân lực cao, đặc biệt tại các trung tâm kinh tế lớn như TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng.

Học ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics phù hợp với người muốn làm việc trong lĩnh vực liên quan đến sản xuất, vận tải, kho bãi và phân phối. Công việc yêu cầu khả năng quản lý nhiều khâu cùng lúc, từ hoạch định nhu cầu, điều phối hàng hóa đến tối ưu chi phí vận chuyển.

Tham khảo ngay những ngành hot hiện nay để có nhiều lựa chọn trong việc chọn ngành học: Điểm danh các Ngành HOT nhất hiện nay

Ai Phù Hợp Với Ngành Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Logistics?

Yêu Thích Làm Việc Với Số Liệu Và Dữ Liệu

Ngành logistics cần người thường xuyên xử lý dữ liệu liên quan đến tồn kho, chi phí vận chuyển, lịch trình giao nhận. Người có khả năng đọc số liệu, phân tích báo cáo sẽ dễ thích nghi và đưa ra quyết định chính xác.

Tư Duy Phân Tích Và Giải Quyết Vấn Đề

Công việc đòi hỏi khả năng nhận diện vấn đề nhanh, tìm giải pháp tối ưu để giảm thời gian vận chuyển, tiết kiệm chi phí và hạn chế sai sót trong quá trình giao hàng. Người có tư duy logic, thích giải quyết vấn đề thực tế sẽ có lợi thế.

Khả Năng Chịu Áp Lực Và Giao Tiếp Tốt

Ngành này thường phải xử lý tình huống phát sinh như hàng trễ, chi phí tăng hoặc thay đổi lịch vận chuyển gấp. Người làm logistics cần giữ bình tĩnh, giao tiếp hiệu quả với nhà cung cấp, khách hàng và đội ngũ vận hành để đảm bảo tiến độ công việc.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Ngành Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Logistics

1. Học ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics mất mấy năm?

Thông thường, hệ đại học chính quy kéo dài 4 năm. Một số chương trình liên kết quốc tế có thời lượng 4,5–5 năm, bao gồm học kỳ trao đổi hoặc thực tập ở nước ngoài.

2. Ngành này có yêu cầu ngoại ngữ không?

Có. Phần lớn chứng từ, hợp đồng và phần mềm của ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics đều sử dụng tiếng Anh. Sinh viên cần trang bị khả năng đọc hiểu và giao tiếp tốt để làm việc với đối tác quốc tế.

3. Sinh viên nữ có phù hợp học logistics không?

Rất phù hợp. Các vị trí như hoạch định nhu cầu, quản lý mua hàng, phân tích dữ liệu và điều phối kho đều cần sự tỉ mỉ, cẩn thận – đây là lợi thế của nữ giới.

4. Có thể học văn bằng 2 ngành logistics không?

Hoàn toàn có thể. Nhiều trường đại học mở chương trình văn bằng 2 cho người đã tốt nghiệp ngành khác, giúp bổ sung kiến thức ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics trong 1,5–2 năm.

Nếu bạn chưa biết học ngành logistics ở đâu, xem ngay bài viết sau đây: Những Trường Đào Tạo Ngành Logistics Nổi Bật Tại Việt Nam

Kết Luận

Ngành quản lý chuỗi cung ứng logistics đang trở thành một trong những lĩnh vực trọng điểm, đóng vai trò quan trọng trong thương mại điện tử và nền kinh tế toàn cầu. Đây là ngành học phù hợp với người có tư duy logic, thích phân tích dữ liệu, sẵn sàng làm việc trong môi trường năng động và chịu được áp lực.

Để con em bạn sẵn sàng chinh phục những ngành nghề tiềm năng như logistics, việc chuẩn bị nền tảng kỹ năng từ sớm là điều cần thiết. Bamboo School – hệ thống trường hội nhập quốc tế từ Tiểu học – THCS – THPT – giúp học sinh phát triển toàn diện: ngoại ngữ, kỹ năng tư duy, khả năng giải quyết vấn đề và tự tin hội nhập.

Đăng ký tư vấn miễn phí hôm nay tại đây để giúp con bạn có hành trang vững vàng cho tương lai!

Xem thêm chương trình học tại Bamboo School: 4 LỢI ÍCH CỦA CHƯƠNG TRÌNH HỌC SONG NGỮ TẠI BAMBOO SCHOOL