Công thức phân tử là gì? Cách viết công thức phân tử và một số bài tập công thức phân tử cơ bản

Công thức phân tử được định nghĩa đơn giản đó là một biểu thức cho biết số lượng và loại nguyên tử có trong phân tử của một chất hóa học nào đó. Tuy nhiên, để xác định được được công thức này, hãy cùng Bamboo School dành thời gian theo dõi bài chia sẻ bên dưới để hiểu hơn về chủ đề hôm nay.

Công thức đơn giản nhất là gì ?

Khái niệm công thức đơn giản nhất 

Công thức đơn giản nhất (viết tắt: ctđgn) là hiển thị một cách tối giản về số nguyên tử của các nguyên tố hóa học trong một phân tử bất kỳ nào đó. 

Ví dụ: 6 nguyên tử C và 14 nguyên tử H trong phân tử Hexan, công thức đơn giản của phân tử đó là C6H14

Khái niệm công thức đơn giản nhất

Cách thiết lập công thức đơn giản nhất 

Cho hợp chất CxHyOz tìm tỉ lệ: 

Dưới dạng tỉ lệ các số nguyên tối giản công thức có thể được tính qua các bước sau:

%C = 40; %H = 6,67; %O = ?

Bài giải: 

CTPT của X là CxHyOz 

%O = 100% – (%H + %C) = 53,33%

Lập hệ thức và biến đổi thành tỉ lệ 

x : y : z = 40/12 : 6,67/1 : 53,55/16 = 1 : 2 : 1

Công thức đơn giản cuối cùng của X là C1H2O1

Công thức phân tử là gì ? 

Định nghĩa công thức phân tử 

Công thức phân tử được định nghĩa đơn giản đó là một biểu thức cho biết số lượng và loại nguyên tử có trong phân tử của một chất hóa học nào đó.

Quan hệ giữa công thức phân tử và công thức đơn giản nhất

[wptb id=6096]

Cách viết công thức phân tử hợp chất hữu cơ

Dạng 1: Lập công thức phân tử dựa vào thành phần phần trăm khối lượng các nguyên tố

Cho một ví dụ với hợp chất CxHyNz, cách lập công thức phân tử theo phần trăm khối 

71,9%C, 14,85%H, còn lại là N. Công thức đơn giản nhất của X là?

Bài giải: 

Chất hữu cơ CxHyNz

x:y:z= %mC/12 : %mH/1 : %mN/14

• %N = 100% – ( 71,9% + 14,85% ) = 13,86%
• x:y:z= %mC/12 : %mH/1 : %mN/14 = 71,9/12 : 14,85/1 : 13,86/14 = 6 : 15 : 1

CxHyNz = C6H15N

Dạng 2:  Lập công thức phân tử (CTPT) thông qua công thức đơn giản nhất

Ví dụ: Chất hữu cơ X có công thức đơn giản nhất CH2O và có khối lượng mol phân tử bằng 60,0 g/mol. Xác định công thức phân tử của X.

Bài giải:

• Công thức phân tử của X là (CH2O)n hay CnH2nOn.
• Theo bài ra: MX = (12 + 2.1 + 16).n = 60 ⇔ 30n = 60 ⇒ n = 2.
• Vậy X có công thức phân tử C2H4O2.

Dạng 3: Lập công thức phân tử (CTPT) bằng cách tính trực tiếp theo khối lượng sản phẩm đốt cháy

Đốt cháy hoàn toàn 0,58g một hydrocacbon A được 1,76g CO2 và 0,9g H2O. Biết A có khối lượng riêng DA ≈2,59g/l. Tìm CTPT A.

Tóm tắt:

0,58g X + O2 → (1,76g CO2; 0,9g H2O)

DA  2,59g/l. Tìm CTPT A ?

Bài giải:

Tìm MA :

• Biết DA => MA = 22,4.2,59 = 58

Viết phương trình phản ứng cháy, lập tỉ lệ để tìm x,y.

=>x = 4; y = 10

Vậy CTPT A : C4H10

>>>Xem thêm:

• Công thức hóa học là gì? Tổng hợp công thức hóa học lớp 8, 9, 10 đầy đủ nhất
• Số khối là gì? Số hiệu nguyên tử là gì? Công thức tính số khối và nguyên tử khối
• Nồng độ dung dịch là gì? Công thức tính nồng độ dung dịch và các bài tập cơ bản có giải

Như vậy, với những gì Bamboo School đã chia sẻ về công thức phân tử, cách viết công thức phân tử và một số bài tập công thức phân tử cơ bản . Hy vọng các em học sinh sẽ nắm được bài và có thêm tư liệu trong việc tìm hiểu những kiến thức bổ ích khi học đến đây.