Cách tính phân tử khối và các dạng bài tập về phân tử khối cơ bản có đáp án

Đối với học sinh khi tìm hiểu về bộ môn hóa học, một chất hay hợp chất đều được tạo nên từ những nguyên tố nào đó mà chính người học phải biết để xác định chính xác được phân tử khối của chất đó. Cách tính phân tử khối không hề khó, chúng là khối lượng của một phân tử được quy định là đơn vị cacbon ( đvC ). Hãy dành chút thời gian theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về cách tính này. 

Khái niệm phân tử khối 

Phân tử khối được hiểu là khối lượng của một phân tử được tính bằng đơn vị cacbon (đvC). Chúng giúp cho người học biết được sự nặng nhẹ một cách tương đối của các phân tử chúng ta biết. Phân tử khối bằng tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử. 

Công thức tính phân tử khối 

Bỏ túi ngay cách tính phân tử khối một cách dễ dàng với những bước thực hiện bên dưới:

• Bước 1: Dựa vào bảng ký hiệu hóa học, xác định nguyên tử khối của từng nguyên tố tạo nên phân tử. 
• Bước 2: Thực hiện việc nhân nguyên tử khối với số nguyên tử của nguyên tố đó. 
• Bước 3: Tính tổng của tích các nguyên tử khối tại bước 2 

Ví dụ cụ thể: 

Một phân tử được tạo thành từ a nguyên tử A và b nguyên tử B 

PTK = a.A + b.B

Các dạng bài tập cách tính phân tử khối có lời giải

Dạng 1:  Tìm tên nguyên tố X, KHHH khi biết phân tử khối 

Một hợp chất gồm 1 nguyên tử X liên kết 2 nguyên tử Oxi và nặng hơn phân tử hiđro 22 lần.

a/ Tính phân tử khối hợp chất.

b/ Tính NTK X , cho biết tên và KHHH

Hướng dẫn

Phân tử hidro (2H) => PTK = 2 . 1 = 2

Hợp chất nặng hơn phân tử hidro 22 lần => PTK của hợp chất: 2.22 = 44

1 nguyên tử X liên kết 2 nguyên tử O => hợp chất (1X; 2O) => PTK = X + 2.16 = X + 32

=> X + 32 = 2 . 22 = 44

=> X = 44 – 32 = 12

Vậy X là nguyên tố cacbon, KHHH là C.

Dạng 2: Xác định tên nguyên tố hóa học dựa vào nguyên từ khối 

Biết nguyên tố X có nguyên tử khối bằng 3,5 lần nguyên tử khối của oxi. Xác định tên và KHHH của nguyên tố X.

Hướng dẫn:

Diễn đạt X có nguyên tử khối bằng 3,5 lần NTK của oxi là: X = 3,5.O

NTK của O đã biết → tìm được NTK của X →  dò bảng xác định được tên nguyên tố X → KHHH

Giải:
X = 3,5 . O = 3,5 . 16 = 56
=>  X là nguyên tố sắt, KHHH Fe.

Một số dạng bài tập cách tính phân tử khối vận dụng khác 

Câu 1: Phân tử khối của Cl₂ là:

A. 35,5 đvC.

B. 36,5 đvC.

C. 71 đvC.

D. 73 đvC.

Lời giải

Nguyên tử khối của Cl bằng 35,5

=> Phân tử khối của Cl₂ = 35,5 . 2 = 71 (đvC)

Đáp án cần chọn là: C

Câu 2: Phân tử khối của H₂SO₄ là:

A. 9 đvC.

B. 50 đvC.

C. 96  đvC.

D. 98 đvC.

Lời giải

Phân tử khối của H₂SO₄ là: M_H2SO4 = 2×1 + 32 + 4×16 = 98 đvC.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 3: Phân tử H₂SO₄ có khối lượng là

A. 49 gam

B. 98 gam

C. 49 đvC

D. 98 đvC

Lời giải

Nguyên tử khối của H là 1, S là 32, O là 16

Phân tử khối của H₂SO₄ là 2.1 + 32 + 4.16 = 98 đvC

Đáp án cần chọn là: D

Câu 4: Phân tử khối của HCl là

A. 35,5 đvC.

B. 36,5 đvC.

C. 71 đvC.

D. 73 đvC.

Lời giải

Nguyên tử khối của H bằng 1; nguyên tử khối của Cl bằng 35,5

=> Phân tử khối của HCl = 1 + 35,5 = 36,5 đvC

Đáp án cần chọn là: B

Câu 5: Phân tử khối của hợp chất Fe(OH)₃ bằng

A. 107 đvC.

B. 107 gam.

C. 73 đvC.

D. 73 gam.

Lời giải

Phân tử khối của Fe(OH)₃ bằng 56 + (16+1).3 = 107 đvC ( hoặc g/mol)

Đáp án cần chọn là: A

Câu 6: Phân tử khối của hợp chất N₂O₅ là:

A. 30 đvC

B. 44 đvC

C. 108 đvC

D. 94 đvC

Lời giải

PTK của N₂O₅ bằng 14.2 + 16.5 = 108 đvC

Đáp án cần chọn là: C

Câu 7: Phân tử khối của CH₄, Mg(OH)₂, KCl lần lượt là

A. 16 đvC, 74,5 đvC, 58 đvC

B. 74,5 đvC, 58 đvC, 16 đvC

C. 17 đvC, 58 đvC, 74,5 đvC

D. 16 đvC, 58 đvC, 74,5 đvC

Lời giải

Phân tử khối của CH₄ bằng khối lượng của 1 nguyên tử C + 4 lần khối lượng nguyên tử H = 12 + 4 = 16 (đvC)

Phân tử khối của Mg(OH)₂ = 24 + (16 + 1).2 = 58 (đvC)

Phân tử khối của KCl = 39 + 35,5 = 74,5 (đvC)

Đáp án cần chọn là: D

Câu 8: Phân tử khối của CaCO₃ là:

A. 100.

B. 166.

C. 1606.

D. 222.

Lời giải

Phân tử khối của CaCO₃ = 40 + 12 + 16.3 = 100 (đvC)

Đáp án cần chọn là: A

Câu 9: Viết CTHH và tính phân tử khối của hợp chất có 1 nguyên tử Na, 1 nguyên tử N và 3 nguyên tử oxi trong phân tử

A. NaNO₃, phân tử khối là 85

B. NaNO₃, phân tử khối là 86

C. NaN₃O, phân tử khối là 100

D. Không có hợp chất thỏa mãn

Lời giải

Phân tử có 1 nguyên tử Na, 1 nguyên tử N và 3 nguyên tử O có công thức hóa học là: NaNO₃

Phân tử khối của NaNO₃ = 23 + 14 + 16.3 = 85 (đvC)

Đáp án cần chọn là: A

Câu 10: Chất có PTK bằng nhau là (biết O = 16, N = 14, S = 32, C = 12)

A. O₃ và N₂

B. CO và N₂

C. SO₂ và O₂

D. NO₂ và SO₂

Lời giải

PTK của các chất:

O₃: 16.3 = 48; N₂: 14.2 = 28; CO: 12 + 16 = 28;

SO₂: 32 + 16.2 = 64; O₂: 16.2 = 32; NO₂: 14 + 16.2 = 46

Đáp án cần chọn là: B

Câu 11: Chọn đáp án sai

A. CTHH của đơn chất chỉ gồm kí hiệu hóa học của 1 nguyên tố

B. Lưu huỳnh có công thức hóa học là S

C. Phân tử khối của CaCO₃  là 100 đvC

D. Tất cả đáp án đều sai

Lời giải

Đáp án sai là: CTHH của đơn chất chỉ gồm kí hiệu hóa học của 1 nguyên tố. Vì đơn chất khí còn có thêm chỉ số ở chân, như O₂, Cl₂

Đáp án cần chọn là: A

Câu 12: Từ công thức hóa học của CuSO₄ có thể suy ra được những gì?

A. CuSO₄  do 3 nguyên tố Cu, O, S tạo nên.

B. Có 4 nguyên tử oxi trong phân tử.

C. Phân tử khối là 160 đvC.

D. Tất cả đáp án.

Lời giải

Từ công thức hóa học của CuSO₄ có thể suy ra được:

CuSO₄ do 3 nguyên tố Cu, O, S tạo nên => A đúng

Có 4 nguyên tử oxi trog phân tử => B đúng

Phân tử khối = 64 + 32 + 16.4 = 160 (đvC) => C đúng

=>Đáp án cần chọn là: D

Câu 13: Khối lượng tính bằng đvC của 4 phân tử đồng (II) clorua CuCl₂ là:

A. 540

B. 542

C. 544

D. 548

Lời giải

PTK của CuCl₂ là: 64 + 35,5.2 = 135 đvC

=> PTK của 4 phân tử CuCl₂ là: 4.135 = 540 đvC

Đáp án cần chọn là: A

Xem thêm:

• Tổng hợp công thức 12 thì, cách dùng và dấu hiệu nhận biết các thì Tiếng Anh
• Tổng hợp các công thức lượng giác lớp 9, 10, 11 đầy đủ nhất
• Công thức tính diện tích tam giác, hình thoi, hình vuông, hình chữ nhật, hình tròn

Hi vọng với cách tính phân tử khối sau sẽ giúp bạn nắm bắt kiến thức tốt hơn. Theo dõi Bamboo School để học thêm nhiều kiến thức mới nhé!