Như thế nào là cách học sử hiệu quả? Tại sao môn sử lại khó học thuộc hơn các môn khác? Cần lưu ý những gì khi học môn sử? Đây có lẽ là thắc mắc chung của nhiều giáo viên và học sinh. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu đến các bạn 7 cách học sử hiệu quả và nhanh chóng mà bất cứ ai cũng có thể áp dụng.
Lý do khiến bạn học sử “khó”
Trong tất cả các môn học, môn sử luôn được xem là môn học “khó nuốt” nhất. Để học giỏi Lịch sử không phải là điều dễ dàng. Bạn cần phải đầu tư nhiều thời gian, công sức, đồng thời phải tìm ra phương pháp học phù hợp thì mới có thể đạt kết quả cao trong học tập. Sở dĩ, việc học sử luôn trở thành nỗi lo lắng của nhiều học sinh trước hết là do bản chất của môn học này vốn có nhiều sự kiện lịch sử, mốc thời gian khác nhau. Đối với từng mốc thời gian cụ thể, bạn phải ghi nhớ thật chính xác và học thuộc nó. Điều này khiến cho người học cảm thấy “choáng ngợp” và dễ bị nhầm lẫn giữa các sự kiện với nhau. Nếu chỉ học thuộc trong một thời gian ngắn thì bạn không thể nào ghi nhớ toàn bộ các sự kiện quan trọng, dẫn đến tình trạng học vẹt, học trước quên sau.
Bên cạnh đó, để học tốt Lịch sử, chúng ta còn phải rèn khả năng tư duy nhạy bén, lập luận rõ ràng. Sai lầm phổ biến của nhiều học sinh hiện nay đó là cho rằng, học sử chỉ cần học thuộc là được. Chính điều này đã kìm hãm người học không thể tìm ra cách học sử hiệu quả và phù hợp. Lâu dần, học sinh dần đánh mất niềm đam mê đối với môn Lịch sử, và hầu như chỉ có một phương pháp học duy nhất là học thuộc để vượt qua các bài kiểm tra, kỳ thi cuối kỳ.
Tại sao chúng ta cần phải học lịch sử?
Lịch sử chính là nền tảng, là cái “gốc” của nước nhà. Bên cạnh các môn học chính là Toán, Ngữ văn và tiếng Anh, thì Lịch sử cũng đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu trong việc giáo dục học sinh. Học sử trước hết là học về quá trình dựng nước và giữ nước của cha ông, biết được nguồn gốc hình thành nước nhà, những cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Từ đó, hình thành nên ở mỗi người nhận thức đúng đắn về đất nước, về lịch sử của các thế hệ cha ông.
Học sử không chỉ giúp chúng ta trau dồi tri thức, vốn hiểu biết mà còn giáo dục lòng yêu nước, lòng tự tôn dân tộc. Thông qua quá trình tìm hiểu về lịch sử, chúng ta sẽ học hỏi được những truyền thống, giá trị tốt đẹp của dân tộc. Đồng thời, ta sẽ có nhận thức, trách nhiệm tiếp tục gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống đó, tiếp bước các thế hệ đi trước.
Nguyên tắc để học giỏi môn Lịch sử
Học tập là một hành trình lâu dài chứ không phải diễn ra chỉ trong ngày một ngày hai. Để học tốt môn Lịch sử, ngoài việc tìm ra cách học phù hợp thì bạn còn phải nắm rõ 4 nguyên tắc sau đây.
Phân bổ thời gian hợp lý
Một trong những cách học sử hiệu quả mà bạn có thể áp dụng đó là phân bổ thời gian hợp lý. Đối với từng môn học, bạn nên lập ra thời gian biểu cụ thể và thực hiện theo đúng kế hoạch đã lập. Không phải môn học nào cũng có thời gian học giống nhau. Việc phân chia thời gian học hợp lý sẽ giúp bạn tập trung cao độ trong học tập, đồng thời không làm ảnh hưởng đến thời gian học các môn khác.
Chọn thời điểm học phù hợp
Không phải cứ học liên tục, học nhiều giờ đồng hồ trong một ngày là bạn có thể giỏi Lịch sử một cách nhanh chóng. Đó không phải là cách học sử hiệu quả. Bạn hãy lựa chọn ra thời điểm phù hợp nhất trong ngày để ôn tập kiến thức Lịch sử. Thời điểm mà đầu óc bạn minh mẫn, có năng lượng nhất là vào buổi sáng sớm. Bạn có thể tranh thủ khoảng thời gian này để đọc tài liệu, tìm hiểu các sự kiện lịch sử và làm các bài tập của môn học. Nên hạn chế học ở thời điểm bạn cảm thấy mệt mỏi, chán nản vì đây là lúc cơ thể cần được nghỉ ngơi, thư giãn.
Chia thông tin theo từng phần để ghi nhớ
Kiến thức Lịch sử là vô cùng rộng lớn. Nó bao hàm nhiều sự kiện, nhân vật, mốc thời gian khác nhau,… Do đó, bạn không thể nào ghi nhớ hết toàn bộ thông tin chỉ trong một thời gian ngắn. Việc gượng ép bản thân phải ghi nhớ quá nhiều kiến thức cùng một lúc sẽ chỉ khiến bạn cảm thấy chán nản và mất động lực học tập. Thay vào đó, bạn nên chia khối lượng kiến thức thành từng phần nhỏ, rồi học kỹ từng phần.
Đối với từng chương, từng phần nhỏ, bạn có thể kết hợp với việc làm bài tập, đọc tài liệu nâng cao, sử dụng giấy note,… để tăng khả năng ghi nhớ. Đây cũng là một cách học sử hiệu quả mà bạn nên tham khảo.
Nghỉ ngơi đúng lúc
Học nhiều chưa chắc đã hiệu quả bằng việc học và nghỉ ngơi đúng thời điểm. Sau những giờ học căng thẳng, bạn cũng nên dành thời gian để thư giãn về tinh thần. Bạn không nên gượng ép bản thân phải học trong trạng thái uể oải, mệt mỏi. Bạn có thể đọc sách, nghe nhạc, xem phim, đi dạo, tập thể dục,… hoặc làm những việc mà bạn yêu thích trong thời gian nghỉ ngơi. Điều đó sẽ giúp bạn lấy lại năng lượng để tiếp tục học tập và làm việc hiệu quả.
Những cách học giỏi Lịch sử hiệu quả, nhanh chóng
Sau khi đã tìm hiểu 4 nguyên tắc quan trọng để học tốt môn Lịch sử, chắc hẳn các bạn đã phần nào suy nghĩ ra những phương pháp học phù hợp dành cho bản thân. Dưới đây là 7 cách học sử hiệu quả mà bạn nên ghi nhớ và thực hiện theo.
Đọc lại bài cũ vào mỗi buổi tối
Phương pháp đầu tiên trong những cách học sử hiệu quả đó là bạn phải ôn tập, đọc lại bài cũ vào mỗi buổi tối. Nếu chỉ học ở trên lớp mà không dành thời gian tự học ở nhà thì bạn rất dễ rơi vào tình trạng học trước quên sau. Bạn không cần phải học thuộc hết toàn bộ kiến thức mà có thể đọc tài liệu nhiều lần. Như vậy, não bộ sẽ dần hình thành khả năng ghi nhớ thông tin một cách chắc chắn.
Tiếp tục duy trì phương pháp này trong thời gian dài sẽ giúp bạn tạo lập một thói quen tốt. Bên cạnh đó, việc thường xuyên đọc lại bài cũ vào buổi tối còn giúp bạn giảm bớt gánh nặng, khối lượng kiến thức trong mỗi kỳ thi. Bởi vì lúc này, não bộ của bạn đã ghi nhận rất nhiều thông tin, và bạn cũng không cần phải ôn tập lại quá nhiều trước mỗi lần thi cử.
Đọc bài mới trước khi đến lớp
Ngoài việc ôn tập lại bài cũ thì bạn cũng cần chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp. Nhiều học sinh chủ quan khi cho rằng, chỉ cần đến lớp nghe giảng là có thể hiểu được bài vở. Thực ra, học sử đòi hỏi một quá trình tìm hiểu kiến thức trong thời gian dài. Nếu bạn không có sự chuẩn bị từ trước thì khi đến lớp, bạn rất dễ bị choáng ngợp trước khối lượng thông tin, các mốc thời gian, sự kiện có trong bài.
Từ đó dẫn đến đến việc tiếp thu kiến thức trở nên kém hiệu quả. Bạn nên dành ít nhất 20 – 30 phút để đọc trước bài mới ở nhà. Là, như vậy sẽ giúp bạn nhanh hiểu bài hơn, và việc nắm bắt kiến thức trên lớp cũng trở nên tốt hơn.
Học thuộc bằng cách ghi chép thay vì đọc nhẩm
Không chỉ riêng môn sử mà đối với bất kỳ môn học nào, chỉ học kiến thức suông thì rất khó để ghi nhớ lâu dài. Nếu bạn chỉ đọc nhẩm các sự kiện, mốc thời gian thì càng dễ làm cho bạn cảm thấy buồn ngủ và khó tập trung. Thay vào đó, bạn nên ghi chép những ý chính ra vở. Mỗi lần ghi chép là mỗi lần não bộ tiếp nhận lại thông tin đã có sẵn.
Bạn có thể áp dụng áp dụng phương pháp này bằng cách đọc qua bài học vài lần, sau đó viết ra vở những nội dung mà bạn cho là trọng tâm. Ngoài ra, bạn cũng có thể viết những từ khóa, sự kiện quan trọng lên giấy note rồi dán ở vị trí bàn học. Đây là một cách học sử hiệu quả dành cho những ai muốn đạt kết quả cao trong môn học này.
Đọc hiểu nhớ bài thay vì học vẹt
Khi học Lịch sử, bạn nên ghi nhớ một điều: Học vẹt chỉ có tác dụng tạm thời, giúp bạn đối phó với các bài kiểm tra trước mắt. Nó không có hiệu quả lâu dài vì rất dễ khiến cho người học quên đi kiến thức một cách nhanh chóng. Cho nên, sau mỗi kỳ thi, lượng kiến thức mà bạn cần phải ôn tập lại sẽ càng nhiều hơn. Chính vì vậy, bạn nên bỏ thói quen học vẹt.
Để việc học môn sử trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn, bạn nên rèn cho mình phương pháp đọc hiểu. Bạn có thể chia bài học thành từng mục nhỏ khác nhau. Trước hết, bạn hãy đọc toàn bộ bài học để hiểu được nội dung chính được đề cập trong sách, sau đó gạch chân những từ khóa, kiến thức quan trọng. Với mỗi nội dung bài học, bạn cần phải nắm chắc ý nghĩa, bản chất của vấn đề, sự kiện.
Học theo sơ đồ tư duy
Học bằng sơ đồ tư duy cũng là một cách học sử hiệu quả được rất nhiều giáo viên và học sinh áp dụng trong quá trình giảng dạy và học tập. Hãy biến những con chữ, số liệu khô khan trên trang sách thành những hình ảnh trực quan, sinh động và bắt mắt. Điều này sẽ kích thích khả năng tư duy, sáng tạo, cũng như khơi dậy niềm đam mê, hứng thú của người học đối với môn Lịch sử.
Chỉ với một trang giấy A4, những ngòi bút bi nhiều màu là bạn đã có thể tự sáng tạo nên sơ đồ tư duy theo sở thích của mình. Tuy nhiên, trước khi vẽ sơ đồ tư duy, bạn cũng cần phải đọc qua bài học nhiều lần và nắm chắc thông tin, đồng thời chắt lọc, lựa chọn ra những từ khóa và nội dung chính để biểu thị bằng các hình vẽ.
Xem thêm các tài liệu lịch sử qua phim ảnh
Học lý thuyết phải đi đôi với thực tế. Nếu chỉ học kiến thức suông trong sách vở thì sẽ rất khô khan và nhàm chán. Bạn có thể đổi mới “tài liệu học tập” của mình bằng cách xem những bộ phim, tranh ảnh liên quan đến lịch sử nước nhà. Đây cũng là một cách học sử hiệu quả và đem đến những giây phút thư giãn cho người học. Đối với phương pháp này, bạn có thể vừa học vừa chơi. Thông qua những thước phim về lịch sử, người học sẽ có hình dung chân thực và rõ nét hơn về quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước của cha ông, từ đó khơi gợi niềm đam mê, hứng thú đối với môn học này.
Học sử qua các ứng dụng mạng xã hội
Ngoài những phương pháp trên, bạn cũng có thể áp dụng một cách học sử hiệu quả và thú vị, đó là sử dụng các ứng dụng mạng xã hội như: Facebook, TikTok, Instagram, Youtube. Mỗi ứng dụng đều có những tính năng nổi bật riêng. Ví dụ, khi sử dụng Facebook hay Instagram, bạn có thể nhấn theo dõi các fanpage, blog cung cấp kiến thức về lịch sử. Hoặc với Youtube hay TikTok, bạn có thể xem các video, tranh ảnh giới thiệu về các mốc sự kiện, các nhân vật quan trọng trong lịch sử.
Các trang mạng xã hội có thể cung cấp cho người học nhiều kiến thức mới mẻ và thú vị mà không có trong sách vở. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể giao lưu, kết bạn, tham gia những cộng đồng, hội nhóm học tập để trao đổi phương pháp học tập hiệu quả đối với tất cả các môn học.
Những lưu ý để học sử hiệu quả
Học sử sẽ trở nên dễ dàng và thú vị hơn nếu chúng ta biết tìm ra phương pháp học đúng đắn và khoa học. Để áp dụng những cách học sử hiệu quả, bạn cần lưu ý một số điều dưới đây:
- Luôn luôn nắm vững kiến thức nền tảng, cơ bản trước khi tìm hiểu các kiến thức nâng cao.
- Khi có thắc mắc liên quan đến bài học, cần trao đổi với giáo viên để được giải đáp chi tiết.
- Bạn có thể học nhóm cùng với bạn bè để nâng cao hiệu quả học tập.
- Từ những phương pháp được gợi ý ở trên, bạn cũng có thể tự sáng tạo ra cách học khác, sao cho phù hợp với khả năng của bản thân và có thể khơi dậy động lực học tập.
- Đối với phương pháp ghi chép kiến thức, bạn nên rèn cho mình thói quen ghi chép một cách bài bản, cụ thể và khoa học, để có thể phân biệt được đâu là ý chính, ý phụ một cách dễ dàng.
- Học lịch sử không đơn thuần chỉ là học thuộc, mà bạn còn phải rèn luyện khả năng tư duy, suy luận, lập luận. Có như vậy thì bạn mới có thể hiểu rõ bản chất và ý nghĩa của từng vấn đề, sự kiện khác nhau.
- Điều quan trọng nhất khi học bất cứ môn học nào đó là phải tạo được niềm đam mê, hứng thú và động lực đối với môn học đó. Nếu bạn không có niềm yêu thích đối với môn sử, chỉ học để đối phó với các bài kiểm tra, các kỳ thi trên lớp thì rất dễ chán nản và bỏ cuộc. Việc học cũng vì thế mà trở nên kém hiệu quả.
Xem thêm:
- 2 cách học tập hiệu quả của người Nhật bạn nên biết
- 10 cách học giỏi toán hiệu quả nhất cho người mất gốc
- 9 Cách học văn hiệu quả, nhanh thuộc, nhớ lâu, không buồn ngủ
Trên đây là tổng hợp 7 cách học sử hiệu quả và nhanh chóng nhất dành cho học sinh mà bạn có thể tham khảo và áp dụng theo. Chúc bạn lựa chọn được phương pháp học tập phù hợp và đạt kết quả cao trong các môn học.