Thành ngữ, tục ngữ là gì? Cách phân biệt và ví dụ về thành ngữ và tục ngữ

Thành ngữ, tục ngữ gắn liền với đời sống chúng ta từ những ngày trước đến nay. Vậy làm sao để hiểu cho đúng thành ngữ, tục ngữ cũng như cách phân biệt và các ví dụ điển hình? Hãy cùng Bamboo tìm hiểu và ôn lại kiến thức nhé!

Thành ngữ là gì? Thành ngữ có thể đóng vai trò gì trong câu

Thành ngữ là gồm những cụm từ mà được sử dụng để chỉ một ý cố định, thường không tạo thành một câu có ngữ pháp hoàn chỉnh nên không thể thay thế hay sửa đổi về ngôn ngữ.

Có thể nói theo cách khác thì thành ngữ là các tập hợp từ không đổi, không thể giải thích một cách đơn giản qua nghĩa của các từ tạo nên nó. Thành ngữ có thể hoạt động riêng biệt trong câu và thường mang ý nghĩa sâu xa, phải phân tích kỹ lưỡng mới có thể giải thích và hiểu được.

Khái niệm thành ngữ

Tục ngữ là gì? Tục ngữ có thể đóng vai trò gì trong câu

Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt, được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày. Tục ngữ cũng là 1 thể loại của văn học dân gian. Tục ngữ có thể đóng vai trò là chủ ngữ hoặc vị ngữ trong câu.

Phân biệt thành ngữ và tục ngữ

Việc phân biệt rõ giữa thành ngữ và tục ngữ vẫn luôn là điều khó khăn, song nếu dựa trên cả hình thức lẫn nội dung thì ta có thể phân biệt được thành ngữ và tục ngữ.

Phân biệt tục ngữ và thành ngữ

Về tục ngữ: 

• Về hình thức, ngữ pháp: Tục ngữ thường là một câu hoàn chỉnh và thể hiện khả năng phán đoán nào đó.

Ví dụ: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây / Cái nết đánh chết cái đẹp

• Thành ngữ lại là cụm từ cố định và có vai trò là một thành phần trong câu.
  Ví dụ: Đơn thương độc mã / Có mới nới cũ / Đơn thương độc mã …
• Về nội dung, ý nghĩa: Tục ngữ cho ta một ý nghĩa trọn vẹn thường là những phán đoán, đúc kết kinh nghiệm từ dân gian của cha ông ta về đời sống hay mang ý nghĩa phê phán những hiện tượng xấu trong xã hội nhằm chỉ bảo đời sau.
  Ví dụ: Có công mài sắt có ngày nên kim
• Tục ngữ sẽ đứng một mình vì nó là câu hoàn chỉnh.

=> Tục ngữ đúc kết kinh nghiệm về sự siêng năng, kiên trì và chăm chỉ.

Về thành ngữ:

• Thành ngữ thì lại mang đậm tính biểu trưng, khái quát, cô đọng và đi kèm hình tượng bóng bẩy. Vì vậy khả năng biểu đạt đến người đọc, người nghe rất cao.

Ví dụ: Chó dữ mất láng giềng / Chân cứng đá mềm / Bảy nổi ba chìm…

• Những thành ngữ còn được sủ dụng để lồng vào lời nói dân gian để tăng tính biểu cảm cao hơn.

Ví dụ: như “Cậu đừng có như thế, đừng có đứng núi này trông núi nọ” do thành ngữ là một cụm từ cố định nên khi được ghép vào trong câu giúp câu hoàn chỉnh về ngữ pháp cũng như gia tăng thêm phần biểu cảm.

Đặt câu với thành ngữ

Sau khi đã tìm hiểu về thành ngữ thì bắt đầu tập đặt câu để có thể dễ dàng sử dụng nhé!

Đặt câu với thành ngữ bảy nổi ba chìm

Cuộc đời tôi đúng là bảy nổi ba chìm, cứ lận đận mãi thế này!

Đặt câu với thành ngữ một nắng hai sương

Mẹ tôi là người phụ nữ một nắng hai sương, luôn tảo tần nuôi chúng tôi nên người.

Đặt câu với thành ngữ ếch ngồi đáy giếng

Này, cậu đừng có mà phát ngôn kiểu ếch ngồi đáy giếng như thế, phải tìm hiểu rạch ròi rồi hãy nói!

Đặt câu với thành ngữ chân cứng đá mềm

Hãy ghi nhớ điều này nhé các con, chúng ta phải chân cứng đá mềm, phải cư xử thật hợp lý và biết nhường nhịn để mọi sự đều được như ý nhé!

Đặt câu với thành ngữ ơn trả nghĩa đền

Thôi, có sao đâu mà. Ơn trả nghĩa đến cả thôi, lúc trước cậu giúp tớ thì nay tớ giúp lại thôi ấy mà!

Đặt câu với thành ngữ mẹ tròn con vuông

Xin chúc mẹ con chị được mẹ tròn con vuông nhé!

Đặt câu với thành ngữ lên thác xuống ghềnh

Dù có lên thác xuống ghềnh, dù phải lao vào phong ba bão táp thì chúng tôi nguyện hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ!

Đặt câu với thành ngữ mặt nặng mày nhẹ

Này này, anh kia! Đừng có mà mặt nặng mày nhẹ với tôi nhé! Công việc chưa hoàn thành thì sao đòi hỏi cao hơn được chứ?

Đặt câu với thành ngữ khỏe như voi

Cậu ta khoẻ như voi ấy, tớ làm sao mà đánh thắng cậu ấy?

Đặt câu với tục ngữ thông dụng

Sau khi đã tìm hiểu về tục ngữ thì bắt đầu tập đặt câu để có thể dễ dàng sử dụng nhé!

Đặt câu với tục ngữ có công mài sắt có ngày nên kim

Người ta thường nói là “có công mài sắt có ngày nên kim” để chỉ đức tính cần cù, chăm chỉ thì sẽ có ngày được kết quả tốt.

Đặt câu với tục ngữ thẳng như ruột ngựa

Anh ta có tính tình thẳng như ruột ngựa, tuy hơi làm mất lòng nhưng rất thật thà.

Đặt câu với tục ngữ thua keo này bày keo khác

Thua keo này bày keo khác, chúng ta không có gì phải buồn cả, anh em ta sẽ làm được!

Đặt câu với tục ngữ lửa thử vàng gian nan thử sức

Lửa thử vàng gian nan thử sức, chỉ có những lúc thế này mới biết được trình độ của ai thích hợp cho công việc này!

Đặt câu với tục ngữ không thầy đố mày làm nên

Cậu phải học thật kỹ lý thuyết rồi mới áp dụng thực hành được. Với lại cần phải được chỉ dạy bài bản nữa đúng là không thầy đố mày làm nên.

Đặt câu với tục ngữ thất bại là mẹ thành công

Thất bại là mẹ thành công, các đồng chí đừng nản lòng, rồi chúng ta sẽ tìm cách khắc phục được những sai lầm từ trận chiến này!

Đặt câu với tục ngữ ở hiền gặp lành

Cậu ta đúng như câu “ở hiền gặp lành”, để bây giờ bao nhiêu cái tốt đều đến cả.

Đặt câu với tục ngữ chị ngã em nâng

Hai đứa con nên nhớ là sau nay phải giúp đỡ nhau dù sung sướng hay khó khăn, chị ngã em nâng nhé!

Đặt câu với tục ngữ môi hở răng lạnh

Tôi phải thay đổi thôi, không thể cứ chịu cái kiểu môi hở răng lạnh này mãi được.

Đặt câu với tục ngữ có chí thì nên

Hãy là một con người có chí thì nên, phải luôn tìm cách hướng lên phía trước.

Những câu thành ngữ hay, ý nghĩa

• Ăn một bát cháo, chạy ba quãng đồng
• Ao sâu cá cả
• Biết đâu ma ăn cỗ
• Làm đầy tớ thằng khôn còn hơn làm thầy thằng dại
• Cái kim trong bọc lâu cũng có ngày lòi ra
• Cá lớn nuốt cá bé
• Chín người mười ý
• Có thực mới vực được đạo
• Mèo mù vớ cá rán
• Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh

Những câu tục ngữ hay, ý nghĩa

• Ách giữa đàng, quàng vào cổ
• Ai chê đám cưới, ai cười đám ma
• Ba mặt một lời
• Bỏ thương, vương tội
• Cá không ăn muối cá ươn, con cãi cha mẹ trăm đường con hư
• Con chẳng chê cha khó, chó chẳng chê chủ nghèo
• Cõng rắn cắn gà nhà
• Đâm lao phải theo lao
• Hứng tay dưới, với tay trên
• Không có lửa sao có khói

Xem thêm: 

• Trợ từ là gì? Thán từ là gì? Cách đặt câu với trợ từ và thán từ
• First name là gì? Last name là gì? Cách điền thông tin đúng chuẩn
• Khối lượng riêng là gì? Công thức tính khối lượng riêng và một số bài tập cơ bản

Vậy là các bạn đã cùng Bamboo ôn lại những kiến thức cơ bản về thành ngữ là gì, tục ngữ là gì cũng như giải đáp cho các câu hỏi làm sao để hiểu cho đúng thành ngữ, tục ngữ cũng như cách phân biệt và các ví dụ điển hình? Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích dành cho các bạn học sinh và quý phụ huynh! Chúc các bạn một ngày dui dẻ!