Có nên cho trẻ tham gia các lớp học kỹ năng sống

Trong bước chạy đua không ngừng nghỉ của cuộc sống hiện đại, việc chuẩn bị cho trẻ một tương lai thành công và đầy tự tin không chỉ dựa vào kiến thức học tập truyền thống mà bé cần được rèn luyện và học kỹ năng sống đầy đủ. Vậy liệu có nên cho trẻ tham gia lớp học kỹ năng sống không là câu hỏi được rất nhiều bậc phụ huynh đặt ra. Bài viết sau đây Bamboo School sẽ giúp bạn giải quyết câu hỏi đó nhé!

Học kỹ năng sống là gì?

Kỹ năng sống, còn được gọi là kỹ năng sinh tồn hoặc kỹ năng mềm, là những kỹ năng không chỉ giúp bạn thực hiện công việc một cách hiệu quả mà còn giúp bạn tương tác và thích ứng tốt trong cuộc sống hàng ngày. Những kỹ năng này không chỉ tập trung vào khả năng làm việc, mà còn bao gồm khả năng tương tác xã hội, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề, và tư duy sáng tạo. 

Lí do nên cho trẻ học kỹ năng sống càng sớm càng tốt

Cho trẻ học kỹ năng sống càng sớm càng tốt có nhiều lợi ích quan trọng, bởi vì những kỹ năng này không chỉ giúp họ phát triển tốt hơn trong cuộc sống hàng ngày mà còn xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai. Dưới đây là một số lí do quan trọng về việc học kỹ năng sống từ thời thơ ấu:

Xây dựng nền tảng vững chắc: Việc học kỹ năng sống sớm giúp trẻ phát triển nền tảng vững chắc cho sự thành công và hạnh phúc trong tương lai. Những kỹ năng này giúp xây dựng tính tự tin, tư duy logic, khả năng quản lý thời gian và giải quyết vấn đề, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện.

Tư duy linh hoạt: Trẻ được học cách tư duy sáng tạo, xem xét nhiều góc nhìn và làm việc với ý tưởng khác nhau. Điều này giúp họ dễ dàng thích nghi với những tình huống mới mẻ và tạo ra giải pháp độc đáo.

Hình thành thói quen tích cực: Những kỹ năng sống sớm giúp trẻ hình thành các thói quen tích cực như quản lý thời gian, làm việc nhóm, và thúc đẩy bản thân. Những thói quen này sẽ có lợi trong cả cuộc sống học tập và sự nghiệp sau này.

Giúp xử lý xung đột: Học cách giải quyết xung đột từ sớm giúp trẻ phát triển khả năng giao tiếp và xử lý tình huống căng thẳng một cách hiệu quả. Điều này giúp tạo ra môi trường gắn kết trong mối quan hệ cá nhân.

Tăng cường sự tự tin: Khi trẻ biết cách quản lý cảm xúc, giải quyết vấn đề và tạo ra giải pháp, họ sẽ tự tin hơn trong việc đối mặt với thách thức và khó khăn.

Phát triển kỹ năng xã hội: Học kỹ năng sống giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội, như giao tiếp, lắng nghe, và tương tác xã hội. Điều này cực kỳ quan trọng để họ có thể tương tác một cách lành mạnh và hiệu quả với người khác.

Khắc phục hậu quả của áp lực học tập: Trẻ sẽ phải đối mặt với áp lực học tập và cuộc sống từ sớm. Kỹ năng sống giúp họ xử lý áp lực một cách tốt hơn và giảm nguy cơ căng thẳng, lo âu.

Ba mẹ đóng vai trò là người dạy kỹ năng sống cho trẻ như thế nào?

Dạy con khả năng tự lập

Dạy con khả năng tự lập là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của cha mẹ, giúp trẻ phát triển kỹ năng và tự tin trong cuộc sống.

Cho phép trải nghiệm và tự thử thách: Hãy để cho con có cơ hội trải nghiệm và tự thử thách trong các hoạt động hàng ngày. Hỗ trợ con nhưng đừng làm thay cho con. Ví dụ, khi con cố gắng mặc áo, hãy để con tự làm, ngay cả khi họ còn lúng túng.

Khuyến khích quản lý thời gian: Dạy con cách quản lý thời gian bằng cách tạo lịch trình hợp lý cho các hoạt động của họ. Giúp con hiểu rằng thời gian là tài sản quý báu và cần được sử dụng một cách hiệu quả.

Giúp con đặt mục tiêu: Dạy con cách đặt ra mục tiêu nhỏ và lớn cho bản thân. Họ có thể theo dõi tiến độ và tự hào khi đạt được những thành tựu mình đã đề ra.

Khuyến khích giải quyết vấn đề: Dạy con cách đối diện và giải quyết các vấn đề một cách tự lập. Hãy dành thời gian lắng nghe ý kiến của con và cùng họ tìm cách giải quyết.

Trợ giúp trong tình huống cần thiết: Trong khi khuyến khích con tự thử thách, đôi khi họ cần sự hỗ trợ. Hãy biết cân nhắc và giúp đỡ khi cần thiết, nhưng đừng làm mọi việc thay cho con.

Dạy kỹ năng cơ bản: Dạy con các kỹ năng cơ bản như nấu ăn, giặt giũ, làm vệ sinh, quản lý tài chính, và các kỹ năng thực tế khác. Đây là những kỹ năng quan trọng để con có thể tự mình đối phó với cuộc sống hàng ngày.

Không sợ thất bại: Hãy khuyến khích con thử mới mẻ và không sợ thất bại. Học từ những sai lầm là một phần quan trọng của quá trình học tự lập.

Đánh giá và tặng khen ngợi: Khi con đã thể hiện khả năng tự lập, hãy đánh giá và tặng khen ngợi họ. Điều này sẽ thúc đẩy sự tự tin và động viên con tiếp tục phát triển.

Thể hiện sự tin tưởng: Cho con biết rằng bạn tin tưởng họ có khả năng tự mình làm được. Điều này giúp con cảm thấy an toàn khi thử thách bản thân.

Làm gương cho con: Hãy là một ví dụ mẫu mực về khả năng tự lập. Cha mẹ cũng nên thể hiện sự độc lập và sẵn sàng học hỏi, để con có thể học từ bạn.

Dạy con nắm bắt và kiểm soát cảm xúc

Dạy con nắm bắt và kiểm soát cảm xúc là một kỹ năng quan trọng để giúp trẻ phát triển sự tự nhận thức, khả năng xử lý tình huống khó khăn và tương tác xã hội một cách tích cực. 

Tạo môi trường an toàn: Hãy tạo môi trường gia đình thân thiện và an toàn để con cảm thấy thoải mái chia sẻ cảm xúc của mình mà không sợ bị phê phán.

Khuyến khích thể hiện cảm xúc: Hãy khuyến khích con thể hiện cảm xúc của mình bằng cách nói, viết hoặc vẽ. Hãy lắng nghe khi con muốn chia sẻ về cảm xúc của mình.

Làm gương: Hãy thể hiện cho con thấy cách bạn xử lý và biểu đạt cảm xúc của mình một cách lành mạnh. Mẫu gương của ba mẹ có thể giúp con học cách tự quản lý cảm xúc.

Dạy kỹ năng thư giãn: Hãy dạy con các kỹ thuật thư giãn như thực hiện hơi thở sâu, thiền định, hoặc tập thể dục để giúp họ kiểm soát cảm xúc một cách hiệu quả.

Dạy cách xử lý xung đột: Hãy dạy con cách thương lượng, lắng nghe người khác và tìm kiếm giải pháp hợp tác trong tình huống xung đột.

Dạy cách quản lý stress: Hãy dạy con cách xác định nguyên nhân gây ra stress và tìm cách giảm bớt stress thông qua các hoạt động giải trí, thư giãn và thể dục.

Dạy con tinh thần làm việc nhóm

Dạy con tinh thần làm việc nhóm là một kỹ năng quan trọng để giúp họ phát triển khả năng hợp tác, giao tiếp và xây dựng mối quan hệ tốt với người khác. 

Mô hình hóa hành vi hợp tác: Cha mẹ có thể là một ví dụ mẫu về tinh thần làm việc nhóm bằng cách thể hiện sự hợp tác và tương tác tích cực với người khác trong cuộc sống hàng ngày.

Trò chơi và hoạt động nhóm: Tổ chức các hoạt động nhóm và trò chơi có thể giúp con hiểu về tầm quan trọng của việc làm việc cùng nhau. Những trò chơi như xây dựng mô hình, giải câu đố nhóm, hoặc thậm chí là việc tham gia vào các hoạt động tình nguyện cộng đồng cũng giúp con hiểu rõ hơn về tinh thần làm việc nhóm.

Khuyến khích chia sẻ và thảo luận: Dạy con cách chia sẻ ý kiến, lắng nghe ý kiến của người khác và thảo luận một cách tôn trọng. Hãy khuyến khích con tham gia vào các cuộc thảo luận gia đình về các chủ đề khác nhau.

Phân chia công việc: Dạy con cách phân chia công việc một cách công bằng và hợp lý khi làm việc nhóm. Điều này giúp con hiểu về tầm quan trọng của sự đóng góp cá nhân và cách tạo ra hiệu suất tốt hơn trong nhóm.

Xử lý xung đột: Học cách giải quyết xung đột và mâu thuẫn trong nhóm là điều quan trọng. Dạy con cách thể hiện ý kiến một cách tôn trọng và cách làm việc để đạt được sự thỏa thuận.

Dạy con kỹ năng giao tiếp

Dạy con kỹ năng giao tiếp là một phần quan trọng trong việc học kỹ năng sống giúp phát triển tư duy, tương tác xã hội và xây dựng mối quan hệ tốt với người khác. 

Lắng nghe: Dạy con cách lắng nghe một cách tập trung khi người khác đang nói. Khuyến khích con đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn về ý kiến của người khác và thể hiện sự quan tâm.

Tạo cơ hội thảo luận: Tổ chức các cuộc trò chuyện gia đình hoặc cuộc họp với bạn bè là cách tốt để khuyến khích con tham gia vào các cuộc thảo luận và chia sẻ ý kiến.

Thể hiện ý kiến một cách rõ ràng: Dạy con cách thể hiện ý kiến một cách rõ ràng và tổ chức. Khuyến khích con sử dụng ngôn từ thích hợp và diễn đạt ý kiến một cách logic.

Tự tin trong giao tiếp: Dạy con cách tự tin trong việc giao tiếp bằng cách khuyến khích và ủng hộ họ thể hiện ý kiến và ý tưởng của mình.

Giúp con tự biểu đạt: Khuyến khích con thể hiện cảm xúc, suy nghĩ và ý kiến của mình một cách tự tin. Hãy lắng nghe và đáp ứng tích cực khi con muốn chia sẻ điều gì đó.

Dạy con khả năng tự vệ

Dạy con khả năng tự vệ trong khi học kỹ năng sống là một phần quan trọng của việc giúp con bảo vệ bản thân và đối phó với các tình huống nguy hiểm. 

Biết cách nói “không”: Dạy con cách rõ ràng thể hiện ý kiến của họ và nói “không” khi họ cảm thấy không thoải mái hoặc không an toàn.

Biết cách yêu cầu trợ giúp: Dạy con cách yêu cầu sự giúp đỡ từ người lớn hoặc người có thẩm quyền trong tình huống cần thiết.

Giải thích về cơ hội mạo hiểm: Dạy con về những cơ hội mạo hiểm, ví dụ như việc chơi trò chơi nguy hiểm hoặc tham gia vào các hoạt động có nguy cơ cao.

Học cách phản ứng trong tình huống nguy hiểm: Dạy con cách phản ứng tự bảo vệ khi họ gặp phải tình huống nguy hiểm, ví dụ như cách chạy trốn hoặc tạo ra sự xao lẫn.

Lập kế hoạch cho tình huống khẩn cấp: Dạy con cách lập kế hoạch và chuẩn bị cho các tình huống khẩn cấp như lạc mất đường, cần sự giúp đỡ hoặc gặp nguy hiểm.

Dạy con về số điện thoại cấp cứu: Hãy đảm bảo rằng con biết cách gọi số điện thoại cấp cứu của địa phương và có thể liên hệ người thân trong trường hợp khẩn cấp.

Thảo luận về cách đối phó: Thảo luận với con về cách đối phó trong các tình huống khác nhau và cách họ có thể giữ bình tĩnh và tư duy logic trong những tình huống nguy hiểm.

Tạo tình huống giả định: Tạo ra các tình huống giả định và hỏi con cách họ sẽ đối phó với chúng. Điều này giúp họ rèn luyện tư duy và phản ứng trong các tình huống thực tế.

Dạy trẻ học kỹ năng sống dựa trên những nguyên tắc gì

Những nguyên tắc bạn đề cập là rất quan trọng trong việc dạy trẻ những kỹ năng sống cơ bản và giúp họ phát triển thành những người tự lập và tự tin. Dưới đây là một phân tích cụ thể về mỗi nguyên tắc:

Tránh cưng chiều quá mức trẻ

Mọi cha mẹ đều có tình cảm yêu thương và mong muốn mang đến những điều tốt đẹp cho con. Tuy nhiên, việc thể hiện sự cưng chiều bằng cách đồng tình với mọi mong muốn và làm theo ý thích của con, ở bất kỳ lúc nào và trong mọi tình huống, có thể khiến con trẻ phụ thuộc vào sự cưng chiều này. Trẻ em thường tuân theo bản năng hơn là dựa vào kiến thức về cách sống, điều gì là tốt, điều gì chưa tốt. 

Vì vậy, nếu cha mẹ thể hiện sự dễ dãi, khoan dung đối với các sai lầm, giảm kỳ vọng vào con và tạo ra môi trường quá dư thừa vật chất, điều này có thể khiến con trưởng thành với tính cách yếu đuối, yêu cầu cao, thậm chí có thể trở nên độc đoán hoặc ích kỷ, không đúng kiểu. Nếu không chịu khó bồi dưỡng thông qua các chương trình học kỹ năng sống sẽ ảnh hưởng đến sau này.

Hạn chế can thiệp quá nhiều vào không gian của con

Dành thời gian cho con là điều quan trọng, nhưng không bao giờ nghĩa là cha mẹ phải hy sinh tất cả công việc và sở thích cá nhân để dồn sự quan tâm vào mọi khía cạnh của cuộc sống cá nhân của con. Tạo môi trường tương tác và quan tâm đến con không chỉ đồng nghĩa với việc làm “bài tập nhà” cùng con, chọn lựa hoạt động giải trí hoặc thể thao cho con. Nếu làm như vậy, chính việc ba mẹ can thiệp quá mức sẽ khiến con trở nên phụ thuộc, sống dựa vào cha mẹ, trong khi từ khi còn rất nhỏ, con đã có bản năng muốn tự lập.

Dạy con phù hợp với độ tuổi

Mỗi độ tuổi ảnh hưởng đến cách trẻ hành xử. Khi con lên 3 tuổi, con nên được học cách tự lập bằng cách tự làm vệ sinh cá nhân, ăn uống và mặc quần áo. Nhưng khi con bước vào tuổi 13, một giai đoạn tò mò và khám phá, cha mẹ nên dạy con về phát triển trí tuệ, khám phá kiến thức qua việc đọc sách, tham gia các cuộc trò chuyện hay tranh luận. Để con tuân theo quy luật phát triển tự nhiên, cũng chính là cách để con học kỹ năng sống phù hợp với độ tuổi thông qua những trải nghiệm thực tế.

Khuyến khích sự tự lập cho con

Đặt ra giới hạn giúp trẻ phát triển khả năng tự quản lý, tự kiểm soát và tự chịu trách nhiệm, điều quan trọng để khuyến khích sự độc lập giúp trẻ phát triển khả năng tự quyết định. Trong cuộc sống, trẻ cần cả hai khả năng này. Nhiều người cha mẹ nhầm lẫn sự độc lập của con với sự bất tuân hoặc nổi loạn. Sự độc lập là một phần của bản chất con người, muốn kiểm soát cuộc sống của chính mình thay vì cảm thấy bị người khác chi phối.

Tránh kỷ luật quá nghiêm khắc

Không bao giờ sử dụng bạo lực với con trong bất kỳ tình huống nào. Dù thách thức này lớn đối với nhiều cha mẹ, nhưng đây lại là một trong những cách tốt để dạy con những kỹ năng sống. Trẻ em bị bạo hành thường xuất hiện xu hướng bạo lực với bạn bè. Họ có thể trở thành người ức hiếp và sử dụng bạo lực để giải quyết vấn đề. 

Việc cha mẹ hạn chế việc sử dụng bạo lực tối đa sẽ giúp con cảm nhận tình thương, giúp con phát triển với tư duy mạnh mẽ hơn, thay vì bị ép buộc bởi cha mẹ. Ngoài cách trừng phạt như đánh đập, còn có nhiều cách như không cho con chơi thú vị nếu hành vi không tốt hoặc giới hạn việc nói chuyện nếu con phạm sai lầm…

Tôn trọng trẻ

Cách tốt nhất để đạt được sự tôn trọng từ con là cha mẹ cũng cần phải tôn trọng con. Cha mẹ cần có thái độ với con tương tự như với người lớn xung quanh. Giao tiếp lịch sự với con, tôn trọng ý kiến của trẻ, lắng nghe khi con chia sẻ… Cách cha mẹ tôn trọng con chính là nền tảng cho mối quan hệ của trẻ với người khác trong tương lai. Con sẽ học cách tôn trọng người khác và đòi hỏi sự tôn trọng từ người khác đối với mình.

Hành động đúng đắn làm gương cho con

Đừng chỉ dạy con những hành động đúng đắn mà cha mẹ còn phải tự thực hiện chúng. Hành động của cha mẹ hàng ngày, cách họ đối diện với mọi tình huống đều ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ. Thường chúng ta nghĩ những hành động nhỏ bé của cha mẹ không có tác động đến con, nhưng trẻ luôn theo dõi và bắt chước những hành động của người lớn. Học kỹ năng sống hiệu quả hơn khi chính cha mẹ là người làm mẫu

Nhớ rằng, việc dạy con học kỹ năng sống là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự kiên nhẫn và thấu hiểu. Hãy tạo cơ hội cho con thực hành và học hỏi từ kinh nghiệm để họ phát triển một cách toàn diện.

Tổng kết

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc cho trẻ tham gia các lớp học kỹ năng sống cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Điều quan trọng là đảm bảo rằng chương trình học phù hợp với độ tuổi, sở thích và nhu cầu của trẻ. Ngoài ra, việc này cũng nên được kết hợp với việc hỗ trợ và giáo dục từ phía cha mẹ để tạo môi trường thích hợp cho việc áp dụng những kỹ năng học được vào cuộc sống hàng ngày của trẻ.

Hy vọng qua bài chia sẻ trên từ Bambooschool.edu.vn, ba mẹ đã trả lời được câu hỏi rằng “có nên cho trẻ tham gia các lớp học kỹ năng sống”, việc cho trẻ học kỹ năng sống tốt ngay từ khi còn nhỏ sẽ giúp trẻ có cách sống tự lập và tự tin hơn. Chúc ba mẹ thành công!