Viết Bài Văn Nghị Luận Xã Hội Cùng Bamboo School 2025

Chắc hẳn nhiều bạn học sinh, từ tiểu học đến trung học phổ thông, đều từng cảm thấy “ngán ngẩm” khi đối mặt với đề bài văn nghị luận xã hội. Có những lúc, mỗi từ, mỗi câu trong đề bài lại như thách thức khiến bạn phải suy nghĩ, tìm cách sắp xếp ý tưởng sao cho mạch lạc và sâu sắc. Nhưng đừng lo, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách viết một bài văn nghị luận xã hội sao cho thuyết phục và ấn tượng, từ đó biến những khó khăn ban đầu thành cơ hội để thể hiện bản thân.

Cá nhân mình nghĩ, văn nghị luận xã hội không chỉ đơn thuần là một bài tập trên lớp mà còn là cơ hội quý giá để các bạn trẻ thể hiện quan điểm của mình, rèn luyện tư duy phản biện và hiểu sâu hơn về thế giới xung quanh. Hãy cùng nhau khám phá cách viết hiệu quả để mỗi bài văn không chỉ ghi điểm mà còn gửi gắm thông điệp ý nghĩa.

Hãy cùng Bamboo School tìm hiểu về dạng văn này nhé!

Phần 1: Văn Nghị Luận Xã Hội Là Gì?

Bài Văn Nghị Luận Xã Hội Là Gì? Cách viết bài văn nghị luận xã hội

Khái Niệm

Trong cuộc sống, có vô số hiện tượng, tư tưởng đạo lý đang diễn ra xung quanh chúng ta. Một số mang lại giá trị tích cực, giúp xã hội phát triển, nhưng cũng có những vấn đề tồn tại gây ra ảnh hưởng tiêu cực. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần phân tích, bàn luận, đánh giá một cách khách quan và sâu sắc. Việc bàn luận này chính là nghị luận xã hội – một phương pháp giúp con người nhìn nhận, suy nghĩ và đánh giá vấn đề một cách toàn diện, từ đó rút ra bài học và ứng dụng vào thực tiễn.

Nghị luận xã hội không chỉ giúp mở rộng hiểu biết mà còn rèn luyện tư duy phản biện, khả năng lập luận và diễn đạt ý kiến cá nhân một cách logic, thuyết phục. Đây là một kỹ năng quan trọng trong học tập cũng như trong cuộc sống, giúp mỗi người có góc nhìn đa chiều trước những sự kiện xảy ra hàng ngày.

Các Loại Nghị Luận Xã Hội

Nghị luận xã hội có thể được chia thành ba dạng chính:

Nghị luận về một tư tưởng, đạo lý

Dạng nghị luận này tập trung vào việc phân tích những quan điểm, tư tưởng có ảnh hưởng lớn đến đạo đức, cách sống của con người. Những tư tưởng này có thể mang giá trị nhân văn như:

• Lòng dũng cảm, sự khoan dung, ý chí nghị lực: Đây là những phẩm chất quan trọng giúp con người vượt qua thử thách, đối xử nhân ái với nhau và vươn lên trong cuộc sống.
• Hai mặt của một vấn đề: Không phải lúc nào một tư tưởng cũng hoàn toàn tích cực hay tiêu cực, mà cần xem xét trong từng bối cảnh. Ví dụ, tham vọng có thể là động lực giúp con người đạt được thành công, nhưng cũng có thể trở thành sự ích kỷ và ám ảnh nếu không được kiểm soát.

Ví dụ: Bàn về ý chí nghị lực, có thể lấy tấm gương của Nick Vujicic – chàng trai không tay không chân nhưng vẫn truyền cảm hứng mạnh mẽ về nghị lực sống cho hàng triệu người trên thế giới.

Nghị luận về một hiện tượng xã hội

Loại nghị luận này tập trung vào những sự kiện, vấn đề nổi bật trong đời sống thực tế, có tác động sâu sắc đến cộng đồng. Những hiện tượng này có thể là:

• Tích cực: Hiến máu nhân đạo, tình nguyện giúp đỡ người nghèo, tiếp sức mùa thi,…
• Tiêu cực: Bạo lực học đường, ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông,…

Ví dụ: Vấn đề bạo lực học đường không chỉ gây tổn thương về thể chất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý học sinh. Để giải quyết, cần có sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội để xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh.

Nghị luận về một vấn đề được đặt ra trong tác phẩm văn học

Nhiều tác phẩm văn học không chỉ phản ánh hiện thực mà còn đặt ra những vấn đề mang ý nghĩa sâu sắc về con người và xã hội. Khi nghị luận về một vấn đề trong văn học, cần phân tích ý nghĩa mà tác giả muốn truyền tải, liên hệ với thực tế để rút ra bài học.

Ví dụ: Qua nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao, ta thấy được bi kịch của những con người bị xã hội chối bỏ, từ đó đặt ra câu hỏi: Làm thế nào để mỗi cá nhân được tôn trọng và có cơ hội làm lại cuộc đời?

Nghị luận xã hội không chỉ là một dạng bài tập trong trường học mà còn là một kỹ năng quan trọng giúp mỗi người có cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống. Việc rèn luyện tư duy phản biện, khả năng lập luận và diễn đạt ý kiến sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh, đồng thời nâng cao khả năng thuyết phục và giao tiếp.

Tại Sao Văn Nghị Luận Xã Hội Lại Quan Trọng?

• Rèn luyện tư duy phản biện: Học sinh học cách phân tích, đánh giá vấn đề một cách logic và khoa học.
• Phát triển kỹ năng viết lách: Bài văn nghị luận giúp các em diễn đạt ý tưởng một cách rõ ràng, mạch lạc và thuyết phục.
• Nâng cao nhận thức xã hội: Qua việc tìm hiểu và viết về các vấn đề xã hội, học sinh sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về thế giới xung quanh.
• Khuyến khích sự sáng tạo: Các em được tự do bày tỏ quan điểm, suy nghĩ của mình mà không bị gò bó bởi khuôn mẫu.

Khi viết văn nghị luận xã hội, đừng chỉ tập trung vào việc đạt điểm cao. Hãy coi đó là cơ hội để bạn thể hiện tiếng nói của mình, để bạn học cách suy nghĩ độc lập và trưởng thành hơn trong cách nhìn nhận cuộc sống. Mình tin rằng, mỗi bài văn nghị luận xã hội là một bước tiến trên hành trình trưởng thành của các bạn trẻ.

Cấu Trúc Một Bài Văn Nghị Luận Xã Hội

Để viết một bài văn nghị luận xã hội mạch lạc và thuyết phục, việc nắm vững cấu trúc cơ bản là điều cần thiết. Một bài văn nghị luận xã hội hiệu quả thường được chia thành ba phần chính:

Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

Giới thiệu chủ đề: Trình bày ngắn gọn về vấn đề xã hội sẽ được thảo luận.

Dẫn dắt vào bài: Sử dụng một câu chuyện, một sự kiện hay một câu hỏi để thu hút sự chú ý của người đọc và tạo nền tảng cho lập luận sắp tới.

Thân bài: Phân tích và bàn luận về vấn đề

Giải thích vấn đề: Làm rõ các khái niệm, thuật ngữ liên quan đến chủ đề.

Phân tích nguyên nhân và hậu quả: Xem xét các yếu tố dẫn đến vấn đề và tác động của nó đối với cá nhân, cộng đồng và xã hội.

Đưa ra dẫn chứng cụ thể: Sử dụng ví dụ thực tế, số liệu thống kê hoặc trích dẫn từ các nguồn uy tín để minh họa và hỗ trợ lập luận của bạn.

Bình luận và đánh giá: Trình bày quan điểm cá nhân, đánh giá tính đúng sai, lợi hại của vấn đề.

Kết bài: Tổng kết và đưa ra bài học hoặc thông điệp

Việc lập dàn ý trước khi viết sẽ giúp bài văn của bạn trở nên mạch lạc và tránh lạc đề. Một dàn ý chi tiết sẽ hỗ trợ bạn tổ chức ý tưởng một cách logic và hiệu quả. Như các nguồn tham khảo đã chỉ ra, cấu trúc rõ ràng và lập luận chặt chẽ chính là yếu tố then chốt tạo nên một bài văn nghị luận xã hội thành công.

Các Bước Để Viết Một Bài Văn Nghị Luận Xã Hội 

Các Bước Viết Đoạn Văn Nghị Luận Xã Hội

Phân Tích Vấn Đề

• Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề: Có thể bắt đầu bằng một câu chuyện thực tế, một trích dẫn hoặc một câu hỏi gợi mở để thu hút sự chú ý của người đọc. Sau đó, nêu rõ vấn đề cần nghị luận.
• Đánh giá khái quát: Đây là một vấn đề tích cực hay tiêu cực? Có ảnh hưởng lớn đến xã hội không?

Ví dụ: Nếu bàn về tinh thần trách nhiệm, có thể dẫn dắt từ những người trẻ dám dấn thân, cống hiến cho cộng đồng và đặt câu hỏi: “Vì sao tinh thần trách nhiệm lại là một phẩm chất đáng quý trong xã hội hiện đại?”

Phân Tích Biểu Hiện Và Thực Trạng Của Vấn Đề

• Giải thích vấn đề: Làm rõ khái niệm bằng cách định nghĩa hoặc mô tả đặc điểm nổi bật.
• Bàn luận về biểu hiện, tác dụng và ý nghĩa: Phân tích những mặt tốt/xấu của vấn đề.
• Nêu thực trạng của vấn đề: Vấn đề này đang diễn ra như thế nào? Ảnh hưởng ra sao?
• Đưa ra dẫn chứng: Dẫn chứng có thể là một sự kiện thực tế, số liệu, hoặc câu chuyện liên quan.

Ví dụ: Khi nghị luận về bạo lực học đường, có thể nêu các vụ việc gần đây trên báo chí, tỷ lệ học sinh bị bạo lực, hậu quả về tâm lý và thể chất.

Phân Tích Nguyên Nhân

• Nguyên nhân chủ quan: Xuất phát từ nhận thức, hành vi của cá nhân liên quan.
• Nguyên nhân khách quan: Do môi trường sống, giáo dục, xã hội tác động.

Ví dụ: Nguyên nhân của tình trạng nghiện mạng xã hội có thể đến từ sự thiếu kiểm soát bản thân (chủ quan) và sự phát triển của công nghệ, nội dung giải trí hấp dẫn (khách quan).

Phân Tích Tác Động Của Vấn Đề

• Đối với xã hội: Gây ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đến cộng đồng.
• Đối với cá nhân: Tác động đến suy nghĩ, hành vi, cảm xúc của mỗi người.

Ví dụ: Lòng nhân ái không chỉ giúp gắn kết xã hội mà còn tạo ra sự đồng cảm, giúp con người sống hạnh phúc hơn.

Bình Luận Mở Rộng Vấn Đề

• Nêu quan điểm cá nhân: Đây là vấn đề cần phát huy hay hạn chế?
• Mở rộng phạm vi ảnh hưởng: Nếu vấn đề này không được giải quyết hoặc phát triển hơn, hậu quả/lợi ích sẽ ra sao?
• Lập luận phản biện: Xem xét một góc nhìn đối lập để làm rõ hơn quan điểm của mình.

Ví dụ: Khi nghị luận về việc đọc sách, có thể phản biện rằng dù công nghệ phát triển, sách vẫn không thể thay thế bởi giá trị tri thức và chiều sâu mà nó mang lại.

Đưa Ra Bài Học Đối Với Bản Thân

• Bài học nhận thức: Chúng ta cần hiểu rõ về vấn đề, nhìn nhận đúng đắn.
• Bài học hành động: Cần có hành động cụ thể để thay đổi hoặc phát huy vấn đề trong cuộc sống.

Trân trọng giá trị cốt lõi của cuộc sống và giảm bớt những thứ không cần thiết.

Ví dụ: Khi nghị luận về lối sống tối giản, bài học là biết trân trọng giá trị cốt lõi của cuộc sống và giảm bớt những thứ không cần thiết.

Khi viết một đoạn văn nghị luận xã hội, cần có bố cục chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục và lối lập luận rõ ràng. Nếu rèn luyện thường xuyên, bạn sẽ nâng cao khả năng tư duy phản biện và viết luận sắc sảo hơn! 

Ví Dụ Minh Họa

Đề bài: Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội

Mỗi chúng ta khi sinh ra đời chúng ta không thể tự lựa chọn cha mẹ hay số phận cho chính mình được. Tạo hóa cho mỗi con người một số phận khác nhau. Có những người vừa sinh ra đã gặp nhiều may mắn hạnh phúc có ba mẹ yêu thương, sinh ra trong một gia đình giàu có sung túc. Ngược lại có những người vừa sinh ra đã thiệt thòi bởi hoàn cảnh của gia đình khó khăn, hoặc bị ba mẹ bỏ rơi không cha không mẹ, có những người sinh ra đã không được khỏe mạnh bằng chúng bạn của mình, thiệt thòi hơn các bạn rất nhiều. Nhưng dù trong hoàn cảnh nào thì những con người chúng ta đều cố gắng vươn lên trong cuộc sống. Có những người dù bị thiệt thòi trong cuộc sống nhưng họ không vì thế mà buông xuôi cuộc đời mình mà luôn cố gắng vươn lên trong cuộc sống để không thua kém bạn bè. Những con người đó thật sự là tấm gương sáng để cho chúng ta noi theo, thái độ sống tích cực của họ.

Trong xã hội của chúng ta, còn nhiều người chịu thiệt thòi. Họ không đầu hàng số phận. Họ không chấp nhận mình sẽ là gánh nặng của gia đình và xã hội. Họ cố gắng vươn lên trong cuộc sống của chính mình. Điều này thật sự đáng ngưỡng mộ.

Như thầy giáo Nguyễn Ngọc Kí, một người đã chịu nhiều thiệt thòi trong cuộc sống. Khi sinh ra, thầy bị liệt hai tay. Nhưng với nghị lực phi thường, thầy đã học viết chữ bằng chân. Những ngày đầu tập viết, nét chữ bằng tay đã khó, nét chữ bằng chân còn khó hơn nhiều. Nhưng thầy Nguyễn Ngọc Kí vẫn kiên nhẫn tập viết mỗi ngày. Cuối cùng, thầy có thể theo đuổi sự nghiệp học hành của mình. Thầy thi đỗ đại học và trở thành một thầy giáo dạy giỏi viết chữ bằng chân. Đó chính là một nỗ lực phi thường.

Những người thiệt thòi khi sinh ra đã không lành lặn. Nhưng nhờ ý chí và nghị lực sống phi thường, họ đã vươn lên.

Những người thiệt thòi khi sinh ra đã không lành lặn. Nhưng nhờ ý chí và nghị lực sống phi thường, họ đã vươn lên. Họ trở thành những con người thành đạt, không hề thua kém người lành lặn. Trong khi đó, nhiều bạn trẻ khỏe mạnh nhưng lại không nỗ lực trong cuộc sống. Họ để thói hư tật xấu cám dỗ, trở thành tội phạm gây tội ác. Những bạn trẻ này thật sự là gánh nặng của xã hội. Họ không biết tận dụng những lợi thế mà cuộc sống đã ban tặng. Họ sống hoài, sống phí tuổi trẻ và tương lai của mình.

Ngược lại, nhiều người sinh ra do ảnh hưởng của chất độc màu da cam hoặc do tạo hóa đã thiệt thòi. Nhưng họ vẫn sống có ích, có ước mơ và hoài bão. Cái đáng quý nhất ở họ chính là nghị lực sống kiên cường. Dù cuộc sống có nhiều khắc nghiệt, họ vẫn vươn lên với ước mơ và hoài bão lớn lao.

Những con người này phải nỗ lực gấp hai, ba, thậm chí mười lần so với người khỏe mạnh. Họ tạo ra những kỳ tích mà người khỏe mạnh cũng không làm được. Dù tạo hóa không công bằng, họ không trông chờ vào lòng từ bi hay thương hại của người khác. Họ luôn chủ động trong cuộc sống của mình. Họ còn tạo nên nhiều thành công khiến người khác phải nể phục. Dù sinh ra thiếu một bộ phận nào đó trên cơ thể, họ đã kiên cường vươn lên. Họ quyết khẳng định vị trí của mình, không làm gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Chính trái tim khối óc, ý chí của con người đã chiến thắng mọi thứ trong cuộc sống. Những con người có nghị lực sống thì không có khó khăn nào có thể làm họ gục ngã.

Phân tích cách làm

Bước 1: Xác định vấn đề cần nghị luận

Vấn đề của bài viết

• Bài viết bàn về nghị lực sống và ý chí vươn lên trong hoàn cảnh khó khăn.
• Luận điểm chính: Dù số phận có bất công, con người vẫn có thể thay đổi cuộc đời nhờ vào nghị lực và ý chí kiên cường.

Cách triển khai trong bài viết

• Ngay phần mở đầu, tác giả giới thiệu về sự bất công của số phận: Có người sinh ra may mắn, có người chịu nhiều thiệt thòi.
• Câu chủ đề rõ ràng: “Mỗi chúng ta khi sinh ra đời không thể tự lựa chọn cha mẹ hay số phận cho chính mình được.”
• Sau đó, tác giả dẫn đến ý chính: Dù hoàn cảnh thế nào, con người vẫn phải vươn lên.

Bước 2: Giải thích vấn đề

• Giải thích nghị lực sống là gì?
  • Trong bài, nghị lực sống được hiểu là khả năng vượt qua nghịch cảnh, không đầu hàng số phận.
  • Tác giả thể hiện điều này qua câu: “Những con người đó thật sự là tấm gương sáng để chúng ta noi theo, thái độ sống tích cực của họ.”

Bước 3: Chứng minh vấn đề bằng dẫn chứng thực tế

• Dẫn chứng điển hình:
  • Bài viết sử dụng câu chuyện về thầy Nguyễn Ngọc Ký – một người bị liệt hai tay nhưng vẫn quyết tâm học viết bằng chân để trở thành giáo viên.
  • Câu văn: “Rồi thầy Nguyễn Ngọc Ký đã thi đỗ đại học rồi trở thành một thầy giáo.”
  • Đây là một minh chứng thực tế giúp khẳng định luận điểm: Nghị lực sống có thể giúp con người vượt lên số phận.

Bước 4: Phân tích nguyên nhân và tác động của vấn đề

• Nguyên nhân của sự vươn lên:
  • Bài viết ngụ ý rằng nghị lực xuất phát từ ý chí, sự kiên trì và khát vọng sống tốt đẹp.
  • Ví dụ: “Những con người này thường phải nỗ lực gấp hai, ba lần, thậm chí mười lần so với người khỏe mạnh bình thường.”
• Tác động của nghị lực sống:
  • Với cá nhân: Giúp họ thành công, không trở thành gánh nặng cho xã hội.
  • Với xã hội: Truyền cảm hứng cho người khác, tạo động lực phát triển cộng đồng.

Bước 5: Phản đề – Mở rộng vấn đề

• Bài viết đã phản biện bằng cách so sánh những người có nghị lực với những người không biết cố gắng.
• Phê phán những người lười biếng, sống buông thả:
  • “Nhiều bạn trẻ khỏe mạnh nhưng không biết nỗ lực, để cho thói hư tật xấu cám dỗ rồi trở thành tội phạm.”
• Đưa ra sự tương phản để nhấn mạnh giá trị của nghị lực sống.

Bước 6: Rút ra bài học nhận thức và hành động

• Bài học nhận thức:
  • Mỗi người cần hiểu rằng số phận không quyết định tất cả, quan trọng là cách ta đối mặt với nó.
• Bài học hành động:
  • Học tập tấm gương nghị lực, rèn luyện ý chí và tinh thần vượt khó.
  • Không trông chờ vào sự giúp đỡ của người khác mà phải chủ động thay đổi bản thân.

Bamboo School – Người Bạn Đồng Hành Trong Hành Trình Học Tập

Giới thiệu về Bamboo School

Bamboo School cam kết mang đến cho học sinh một môi trường học tập hiện đại và thân thiện, nơi mà các em có thể tự tin thể hiện cá tính và phát triển tài năng

Tại Bamboo Hệ thống trường hội nhập quốc tế, chúng tôi không chỉ chú trọng đến việc dạy kiến thức mà còn giúp học sinh phát triển toàn diện, từ kỹ năng viết lách đến tư duy phản biện. Với phương pháp giáo dục tiên tiến, Bamboo School cam kết mang đến cho học sinh một môi trường học tập hiện đại và thân thiện, nơi mà các em có thể tự tin thể hiện cá tính và phát triển tài năng.

Mình rất tự hào khi được là một phần của Bamboo School, nơi mà mỗi học sinh đều được khuyến khích thể hiện bản thân và phát triển tối đa tiềm năng của mình. Mỗi ngày tại Bamboo School, mình chứng kiến những em học sinh năng động, sáng tạo và luôn hứng khởi với mỗi bài học. Điều này không chỉ là niềm vui mà còn là động lực lớn để mình tiếp tục đóng góp và đồng hành cùng các em trên con đường chinh phục tri thức và khám phá bản thân.”

Bamboo School tự hào là người bạn đồng hành đáng tin cậy của các em học sinh và phụ huynh trong hành trình học tập và phát triển toàn diện. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc hỗ trợ, mình luôn sẵn sàng giúp đỡ.

Kết Bài

Hãy bắt đầu từ những đề bài đơn giản và dần dần nâng cao kỹ năng của mình. Đừng ngại thử sức với những vấn đề phức tạp hơn, vì đó là cách bạn trưởng thành. Quá trình thực hành đều đặn sẽ giúp bạn cải thiện không chỉ kỹ năng viết mà còn khả năng tư duy logic và phân tích vấn đề. Hãy kiên nhẫn và không ngừng rèn luyện, vì sự tiến bộ luôn đến từ những nỗ lực không ngừng nghỉ.

Tại Bamboo School, chúng tôi luôn khuyến khích học sinh thực hành và không ngại thử thách. Các em được tạo điều kiện tốt nhất để khám phá bản thân và phát triển toàn diện về mặt kỹ năng và kiến thức. Chúng tôi tin rằng, với sự hỗ trợ và hướng dẫn từ Bamboo School, các em sẽ tự tin hơn trong quá trình học tập và đạt được những thành công rực rỡ trong tương lai.

Xem thêm: 5 bài văn tả cơn mưa hay nhất dành cho học sinh lớp 5

Xem thêm: Kỹ Năng Viết Thơ 8 Chữ Hiệu Quả

Xem thêm: Giới từ là gì? Cách sử dụng giới từ trong tiếng Việt